انقلاب اسلامی برای ایران چه کرد؟ (1)

پرسش از عملکرد انقلاب اسلامی در ایران یکی از مباحث مورد توجه در موضوعات پیرامونی انقلاب اسلامی است. پاسخ به این پرسش اگر چه پاسخ به عملکردهای یک نظام سیاسی در یک دوره مشخص است اما پاسخ به تبعات و پیامدهای حضور مذهب در سیاست نیز می باشد. روش این مقاله در پاسخ به این…

حماسه و ستارخان؛ تاریخ‌نگاری رسمی عصر مشروطه

در تاریخ نگاری رسمی مشروطه که هنوز هم روایت های یکسوگرایانه و تنگ نظرانه آن نوشته های تاریخی این دوره را تحت سیطره خود دارد بطور کلی در این زمینه دو رویکرد کلی وجود دارد یکی رویکرد آزادی خواهان، مشروطه طلبان، اصلاح گران و … و دیگری رویکرد مستبدان، مخالفان آزادی و قانون، حامیان عقب…

طرحی برای پژوهش امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی و بازسازی هویت ملی در ایران معاصر

انقلاب مشروطه یک انقلاب دوره گذار از یک جامعه کهنه و پوسیده با اقتصاد معیشتی و نظام سیاسی و اجتماعی غیر قابل اتکا در دوره دگرگونی های بنیادی در عصر مدرنیته و مدنیزاسیون در ایران بود. اما نظامی که تحت عنوان نظام مشروطه حاکم شد و دولت های این نظام، استعداد، ظرفیت، مبانی فکری، دینی…

امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی و شالوده‌شکنی سیطره‌ی گفتمان‌های رسمی در حوزه‌ی سیاست(1)

گفتمان های رسمی در حوزه سیاست؛ دیدگاه های حاکم بر سامان سیاسی و نظم اجتماعی در سیصد سال اخیر است. سیطره این گفتمان ها را در روایت های مختلف «تجدد و ترقی» در ایران، «مدرنیسم» و «مدرنیزاسیون» تعریف کرده اند. در تاریخ معاصر، هر روایت یا قرائت دیگری غیر از روایت ها یا قرائت های…

آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی از دیدگاه رهبران انقلاب

رهبران انقلاب اسلامی

آسیب‌شناسی فرآیند شناخت مجموعه‌‏ای از عوامل مهم و مؤثر در تداوم نظام سیاسی دارای اهمیت است و شناسایی آسیب‏‌ها و راهکارهای برون‌رفت از آن برای‌ ساختن‌ آینده ‌‌‌مفید است. همچنین ‌شناخت و درک‌ مناسب‌ آسیب‏‌های یک نظام سیاسی و در این پژوهش انقلاب اسلامی از نگاه رهبران انقلاب دارای اهمیت است. بر این اساس، مطالعه…

جمعیت پاسداران آزادی، حزب زحمتکشان و نهضت امام خمینی

حزب زحمتکشان

جمعیت پاسداران آزادی (سازمان نگهبانان آزادی) از جمله سازمان‌هایی است که در دوره نهضت ملی شدن صنعت نفت، توسط دکتر مظفر بقایی تشکیل شد. این سازمان بعد از تأسیس حزب زحمتکشان به این حزب پیوست و رهبری سیاسی آن را بر عهده گرفت. این سازمان که در سال ۱۳۳۹ با نام «جمعیت پاسداران آزادی» فعالیتش…

بازکاوی کارکردهای فرهنگی عزاداری در دوره پهلوی اول و علل مخالفت رضاخان با مذهب

عزاداری در زمان پهلوی

از آغاز ورود تشیع به ایران در قرن نخستین هجری در قم، فرهنگ و شعائر شیعی به آرامی‌ در ایران نفوذ کرد تا اینکه در زمان صفویه و با رسمیت مذهب تشیع، فرهنگ و مؤلفه‌های فرهنگی و شعائر شیعی، در تار و پود جامعه ایرانی ورود کرده و در گذر زمان بر عمق و گستره…

نهضت نواندیشی دینی؛ از تجددخواهی تا تجدیدنظرطلبی دینی

نواندیشی دینی

در بررسی تحریفات و انحرافات دینی و در بازخوانی خاستگاه، مبانی و ریشه‌های شکل‌گیری افراط‌گرایی دینی، ضرورتاً می‌بایست نهضت نواندیشی دینی در بازه تاریخی دو قرن اخیر- از سید جمال‌الدین اسدآبادی و سر احمدخان هندی تا عصر حاضر- مورد بررسی و مداقه علمی ‌قرار گیرد. بررسی ره‌آورد آموزه‌های مستشرقین در شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «قرآن‌گرایی»…

مواضع و عملکرد دولت موقت در قبال تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی

قانون اساسی جمهوری اسلامی

نقش دولت موقت به عنوان مجری پیگیری ایجاد قانون اساسی در کنار سایر وظایفی که بر آنان محول شده بود، از پرچالش‌ترین موضوعات دورانِ وظایف مسئولیت نُه‌ماهه آنان می‌باشد. از یک‌سو ادعاهای بی‌دلیل و مدرک و متناقض سران دولت موقت در تدوین پیش‌نویس قانون اساسی و از طرفی دیگر تغییرات متناسب با منافع غیر ملی…

شاخص‌شناسی جریان اعتدال در سه ساحت: فکری، روشی و ارتباطی

اعتدال

شناخت جریانات سیاسی برای تحلیل‌های دقیق‌تر و انتخاب‌های بهتر ضروری است؛ به ویژه اگر جریان مورد نظر در مقاطع مختلف، حاکم بر امور اجرایی کشور نیز باشد. «اعتدال» یکی از جریانات سیاسی ایران است که به رغم تأثیر سیاسی قابل توجه، کمتر شناخته شده است و در مورد چهارچوب فکری، روشی و ارتباطی آن به…