نهضت مشروطیت (۱۳۲۴ق/۱۲۸۵ش) در فرآیند نفوذ و گسترش غرب گرایی و تجدد خواهی در ایران، تأثیر مهمی دارد. از این رو بدون مطالعه و بررسی این مرحله از تاریخ معاصر ایران نمی‌توان به فهم درست و عمیقی از فرآیند سکولاریزاسیون در ایران نائل گشت. بدین ترتیب برای فهم درست رویکرد ابزاری به دین و روحانیت-…
تجددطلبی و ترقی خواهی ایران در حساس‌ترین دوران تاریخ، به جای اینکه متوجه توسعه انسانی، توسعه روستایی، توسعه علمی و غیره گردد با سیاست های جاهلانه رژیم مشروطه سلطنتی پهلوی، به دنبال رفع اختلاف ظاهری ایرانی های با اروپایی ها بود. کلاه گذاشتن بر سر مردان و چادر برداشتن از سر زنان و محروم کردن…
نظام مشروطه سلطنتی نظامی بود که رضاخان و سلسله پهلوی را به وجود آورد و آن را در ایران قانونی کرد. مسئولیت عقب ماندگی، فقر و ناکامی های ایران در پیشرفت، متوجه نظام مشروطه سلطنتی و رژیم پهلوی بود. با گسترش اعتراضات مردمی در ۱۳۵۶، بسیاری از روشنفکران انتظار داشتند، تعدیل در قدرت دیکتاتوری به…
فرضیه اصلی سلسله مقالات «انقلاب اسلامی برای ایران چه کرد؟» از ابتدا بر این بود که درک کارآمدیِ بالای جمهوری اسلامی، جز در یک نسبت مقایسه ای قابل فهم نیست و این نسبت با مقایسه عملکرد نظام مشروطه سلطنتی به عنوان یک نظام پایان یافته و نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام مستقر در…
وارد شدن مفهوم توهم تئوری توطئه در تاریخ معاصر ایران یکی از موضوعاتی است که تا حدود زیادی تحلیل تاریخی و بررسی نقش سیاست بین المللی را که فصل بسیار مهمی از تحولات سیاسی- اجتماعی تاریخ معاصر ایران را تحت تأثیر خود قرار داده است، را مخدوش می سازد. از این‌رو نویسنده در این نوشتار…
اگر پرسش از عملکرد انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را پرسش از نحوه نگاه دین به حوزه عمومی و دگرگونی های اجتماعی تلقی کرده و از این پرسش به عنوان یک پرسش بنیادی، انتظار می رود که فرآیند نوسازی یک جامعه دینی را مبتنی بر مفاهیم، تعاریف، روش ها و مبانی توسعه سیاسی، اجتماعی،…
در پی پیروزی نهضت مشروطه و به سلطنت رسیدن محمد علی میرزا، از جریان های دامنه دار و نا هنجار، درگیری ها و کشمکش هایی بود که میان او و مشروطه خواهان پدید آمد که به بمباران مجلس و سرکوبی خونین مجلسیان کشیده شد و دومین توطئه پشت پرده بریتانیا را برای به بیراهه کشانیدن…
پانزده خرداد سال ۱۳۴۲، از جمله نقاط عطف تاریخ تحولات سیاسی-اجتماعی ایران بوده است. اگر چه عده ای تلاش می کنند، با عادی سازی دگرگونی های این مقطع تاریخی، از تبیین نتایج آن پرهیز کرده و نقطه عطف بودن آن را برنتابند. اما مگر می توان اثرات یک جنبش اجتماعی فراگیر، مثل ۱۵ خرداد را…
همان طور که در مقاله منتشر شده در شماره قبل گفته شد، پرسش از عملکرد انقلاب اسلامی، پرسش از نحوه نگاه دین به حوزه عمومی بوده و یک پرسش بنیادین می باشد. روش این پژوهش در پاسخ به این پرسش، روشی تطبیقی است. برای دستیابی به پاسخ های منطقی و مناسب به این پرسش، دستاوردهای…
یکی از کتاب های منتشره در زمینه انقلاب مشروطه، در ایران کتابی با عنوان «انقلاب مشروطیت» است که این اثر از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا بوده و زیر نظر احسان یارشاطر نگاشته شده است. کتاب مذکور که مجموعه ای از مقالات با گرایش فکری و تاریخی خاص است توسط پیمان متین ترجمه و با مقدمه…