سه خاطره پیرامون قیام 15 خرداد سال 1342

عظمت قیام ۱۵ خرداد به عنوان مقدمه ای بر انقلاب اسلامی هنوز آن گونه که باید برای جامعه ایران به درستی تبیین نگردیده است.  سیطره تاریخ نگاری رسمی در دوران پهلوی بر مراکز علمی و پژوهشی و باقی بودن آثار این تاریخ نگاری تا به امروز فرصت های بسیاری را از تاریخ نگاران حقیقت جو-…

فرزندان تاریخ‌پرداز استر(2)

«فرزندان استر» نام کتابی است که زیر نظر هومن سرشار در  ۲۰۰۱میلادی، در امریکا به چاپ رسید. همان طور که در شماره ۵ این فصلنامه، ذکر شد، این کتاب شامل مجموعه مقالاتی پیرامون تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یهودیان ایران است. نویسنده در این مقاله به دنبال آن است که به نقد و بررسی مقالات…

تأملاتی نظری و تاریخی در علل و انگیزه‌های پیدایش جریان آقای منتظری(7)

دقت و مراقبت در بازگویی اقوال و گفتار دیگران از وظایف مهم و از صفات ارزشمندی است که تنها رادمردان صادق و رهروان سالک می توانند به آن پایبند باشند و به آن اهتمام ورزند. به عنوان مثال امام خمینی(ره) در این مورد تا آن پایه اهتمام داشت که حتی در بازگو کردن روایات و…

شهید بهمن حجت کاشانی از نگاه راویان خرم دره(2)

در شماره های پیشین فصلنامه پانزده خرداد، در قالب چندین مقاله به موضوع حرکت های مسلحانه علیه رژیم پهلوی از سوی درباریانی چون علی اسلامی(پهلوی) و بهمن حجت کاشانی پرداخته شد. همچنین در رویکردی نو، مقاله ای پیرامون خاطرات اهالی خرم‌دره، ابهر و شناط پیرامون حضور و فعالیت های بهمن حجت کاشانی در خرم‌دره، در…

بررسی نظری و تاریخی مواضع نهضت آزادی ایران در برخورد با انقلاب اسلامی

نهضت آزادی ایران از جمله احزاب و گروه هایی است که به دلیل ادعای درآمیختن ارزش های اسلامی با مبانی و فرهنگ غربی و شکل دادن به نوعی اصلاح طلبی شبه مذهبی در ایران، شایسته نقد و بررسی است. نهضت آزادی ایران که به منزله یک سازمان سیاسی در مبارزه پارلمانتاریستی و مسالمت آمیز با…

مفهوم تاریخ و فایده‌مندی آن از منظر شهید مطهری

نگاه به تاریخ به عنوان یک علم و تاریخ به ماهو تاریخ، از جمله مباحث مهم و قابل توجه در میان اندیشمندان و متفکران بوده است. در این میان آرا و نظرات مختلفی پیرامون تاریخ، از سوی اندیشمندان خارجی و داخلی مطرح شده است که هریک قابل بحث و بررسی هستند. شهید مرتضی مطهری؛ اندیشمند…

رویکرد ابزارگرایانه به دین و روحانیت در تاریخ معاصر ایران(1)

شاید هیچ دوره ای از تعاملات بشر با دین و حاملان آن را به مانند دوره معاصر، ابزارانگارانه و مصلحت اندیشانه سراغ نداشته باشیم. کمتر نخبگان و جریان های سیاسی و اجتماعی بودند و هستند که فارغ از نگاه ابزاری وارد گفتگو و برقراری تعامل با دین و روحانیت شده اند. در رویکرد ابزاری هیچ…

امام خمینی، انقلاب اسلامی و شالوده‌شکنی سیطره گفتمان‌های رسمی در حوزه سیاست(5)

هدف انقلاب اسلامی ایران تنها دگرگونی صورت قدیم نظام سلطنتی نبود، بلکه می خواست کل ساختار اجتماعی ایران قبل از انقلاب را نابود کند. بنابراین ضروری بود که علیه همه قدرت های تثبیت شده در چنین جامعه ای به مبارزه برخاسته و همه امتیازهای به رسمیت شناخته شده برای بسیاری از جریان ها، افکار و…

قیام 15 خرداد و نهضت‌‌های سده پیشین، مشابهت‌ها و تفاوت‌ها

هجوم همه جانبه استعمارگران از سده شانزدهم میلادی و هفدهم میلادی به سرزمین های اسلامی و توطئه گسترده آنان برای سلطه بر منابع و دارایی های سرشار خاورمیانه، همواره با واکنش تند و توفنده پیشوایان اسلامی و عالمان دینی رو به رو شد و درگیری شدید و عمیقی میان فرهنگ عدالت پرور اسلام و فرهنگ…

یادداشت‌های به یاد ماندنی از روزهای به یاد ماندنی

«انقلاب اسلامی»، « رهبری امام خمینی» و «جمهوری اسلامی»، تنها واژه هایی بودند که در دهه ۵۰ کم و بیش بر زبان مردم جاری شدند و از اوایل سال ۱۳۵۶ این شعارها عمومیت یافت و همه جریان های سیاسی احساس می کردند اگر نجنبند خیلی دیر خواهد شد و فاصله ای که میان آنها، مردم…