متن پیش رو حاصل مصاحبه های دکتر سید حمید روحانی با علی(پاتریک) اسلامی(پهلوی) در پاریس است که با همکاری رایزنی فرهنگی ایران در پاریس در خرداد ۱۳۸۵ انجام گرفته است. علی(پاتریک) پهلوی(اسلامی) حاصل ازدواج علی‌رضا پهلوی و کریستین شلوسکی فرانسوی-لهستانی است. وی از چهار سالگی در دربار سلطنتی ایران رشد و نمو یافت اما در…
نهضت مشروطیت (۱۳۲۴ق/۱۲۸۵ش) در فرآیند نفوذ و گسترش غرب گرایی و تجدد خواهی در ایران، تأثیر مهمی دارد. از این رو بدون مطالعه و بررسی این مرحله از تاریخ معاصر ایران نمی‌توان به فهم درست و عمیقی از فرآیند سکولاریزاسیون در ایران نائل گشت. بدین ترتیب برای فهم درست رویکرد ابزاری به دین و روحانیت-…
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و زوال نظام پادشاهی، در هر کجا این آگاهی مبهم پراکنده بود که نظام جدیدی در آستانه ساخته شدن است و به همان سان امیدهای جدیدی را نیز در زمینه دگرگونی و اصلاحات، تحول مفاهیم و مدل نظام سیاسی به بار آورده است. اما هنوز هم به درستی نمی توان…
در حوزه مطالعات «سیاست تطبیقی» که امروزه یکی از گرایش های مهم تاریخ اندیشه ها و نظام های سیاسی می باشد، تطبیق نظام های سیاسی و مبانی تئوریک الگوهای حکومتی جایگاه ویژه ای دارد. نظام جمهوری اسلامی ایران که از دستاوردهای جدید نظام های سیاسی در دوران معاصر می باشد، حاصل تأملات سیاسی فقهای شیعه…
نهضت امام خمینی(ره) که با فریادهای بیدارگرانه آن رهبر فرزانه در خرداد ۱۳۴۲ آغاز شد، به نظر می‌رسید از اواسط دهه ۱۳۴۰، دچار رکود شده و به بن‌بست رسیده است. از جمله عواملی که در پیدایش این وضعیت سهیم بودند؛ تبعید رهبری نهضت از کانون مبارزه، ایجاد ابهام در اهداف نهضت در میان مبارزان و…
در شماره های پیشین فصلنامه پانزده خرداد، در قالب چندین مقاله به موضوع حرکت های مسلحانه علیه رژیم پهلوی از سوی درباریانی چون علی اسلامی(پهلوی) و بهمن حجت کاشانی پرداخته شد. همچنین در رویکردی نو، مقاله ای پیرامون خاطرات اهالی خرم‌دره، ابهر و شناط پیرامون حضور و فعالیت های بهمن حجت کاشانی در خرم‌دره، در…
نهضت آزادی ایران از جمله احزاب و گروه هایی است که به دلیل ادعای درآمیختن ارزش های اسلامی با مبانی و فرهنگ غربی و شکل دادن به نوعی اصلاح طلبی شبه مذهبی در ایران، شایسته نقد و بررسی است. نهضت آزادی ایران که به منزله یک سازمان سیاسی در مبارزه پارلمانتاریستی و مسالمت آمیز با…
نگاه به تاریخ به عنوان یک علم و تاریخ به ماهو تاریخ، از جمله مباحث مهم و قابل توجه در میان اندیشمندان و متفکران بوده است. در این میان آرا و نظرات مختلفی پیرامون تاریخ، از سوی اندیشمندان خارجی و داخلی مطرح شده است که هریک قابل بحث و بررسی هستند. شهید مرتضی مطهری؛ اندیشمند…
شاید هیچ دوره ای از تعاملات بشر با دین و حاملان آن را به مانند دوره معاصر، ابزارانگارانه و مصلحت اندیشانه سراغ نداشته باشیم. کمتر نخبگان و جریان های سیاسی و اجتماعی بودند و هستند که فارغ از نگاه ابزاری وارد گفتگو و برقراری تعامل با دین و روحانیت شده اند. در رویکرد ابزاری هیچ…
هدف انقلاب اسلامی ایران تنها دگرگونی صورت قدیم نظام سلطنتی نبود، بلکه می خواست کل ساختار اجتماعی ایران قبل از انقلاب را نابود کند. بنابراین ضروری بود که علیه همه قدرت های تثبیت شده در چنین جامعه ای به مبارزه برخاسته و همه امتیازهای به رسمیت شناخته شده برای بسیاری از جریان ها، افکار و…