احمد رهدار
تاریخ معاصر ایران، فراز و نشیب های بسیاری را از سر گذرانده است .یکی از تأثیرگذار ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران، جریان ملی شدن صنعت نفت است که در این جریان نیروهای مذهبی و ملی در کنار یکدیگر علیه استعمار و استیداد مبارزه کردند. در این میان نقش روحانیت اگر بیشتر از دیگر نیروها نبوده باشد کمتر نیست، در صورتی که تاکنون پژوهشگران، آن گونه که بایسته است به تأثیر این گروه از جامعه، در جریان ملی شدن نفت نپرداخته اند. آیت الله کاشانی رهبر گروه های مذهبی را برعهده گرفت و در این راه تلاش های فراوانی انجام داد تا مبارزات به سرانجام رسید. همکاری نیروی ملی و مذهبی، شاه و هم پیمانش انگلیس را در بن بست سیاسی قرار داد تا جایی که دولت انگلستان و دست نشانده اش محمدرضا پهلوی به ناچار در برابر مردم ایران سر تسلیم فرود آوردند و نفت ایران ملی شد. این مقاله در نظر دارد کوشش های روحانیان را در جریان ملی شدن صنعت نفت و پیامدهای آن را مورد ارزیابی قرار داده و فعالیت های آیت الله کاشانی را پیش از این رویداد تأثیرگذار تاریخی و پس از آن، بررسی کند.
