گروه پژوهشی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی

دسترسی به اسناد اصلی جنایات حکومت پهلوی در تاریخ‌نگاری دوران معاصر مخصوصاً در دوران پهلوی، از معضلات اصلی مورخین متعهدی بود که تلاش می‌کردند تاریخ را با ارجاع به اسناد دست اول و معتبر و نه بر اساس بافته‌های ذهنی و گمانه‌زنی‌های غیرعلمی بعضی تاریخ‌پژوهان فاقد درک تاریخی عمیق و دقیق تحلیل کنند. نظر به این که روزنامه‌های آن دوران یا به دلیل وابستگی به رژیم شاه، یا سیطره سانسور شدید دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی، یا از ترس جرأت انعکاس کامل اسناد، ابلاغیه‌های حکومت و وقایع را نداشتند، اغلب اسنادی که از این نشریات نقل شده است یا ناقص یا فاقد شناسه‌های مرجع صادرکننده سند هستند و همین مسئله یکی از کمینگاه‌هایی است که تحریف‌گران تاریخ از این روزنه‌ها برای القای تردید و تشکیک در اصالت اسناد استفاده می‌کنند. امروز که بعضی از عمله‌های باقی‌مانده از رژیم پهلوی به دنبال آن هستند که دیکتاتورهای خونریز و جنایت‌کاری چون رضاشاه و پسرش را انوشیروان دادگر سازند، صحنه تاریخ‌نگاری ایران بیش از پیش گرفتار این تردیدها شده است. مخصوصاً از زمانی که تاریخ شفاهی جای اسناد تاریخی را تنگ کرده است و عموماً بدون ارزیابی صحت و سقم گفته‌های افراد در این شیوه از تاریخ‌نگاری، این گفته‌ها به جای این که معد اسناد باشند و جعبه‌ سیاه‌های پشت رخدادها و اسناد مربوط به این رخدادها را رمزگشایی کنند، خود به جای سند نشسته است.

چند سند ارایه‌شده در این گزارش مربوط به اعلامیه حکومت نظامی توسط رژیم پهلوی در روز قیام خونین ۱۵خرداد۱۳۴۲ است که قبلاً تاریخ‌نگار خبیر انقلاب اسلامی، استاد سید حمید روحانی، بخشی از متن این اعلامیه‌ها را بدون ارجاع به نام نشریه مشخصی در جلد اول کتاب نهضت امام خمینی منتشر کرده است.[۱] اکنون متن اصلی و کامل این اسناد برای آگاهی تاریخ‌پژوهان تقدیم می‌شود.

استاد سید حمید روحانی در جلد اول کتاب نهضت امام خمینی به نقل از روزنامه‌های عصر روز ۱۵خرداد می‌نویسد: رژیم شاه که از جنبش کاخ‌برانداز ۱۵خرداد بیمناک و مضطرب بود، به منظور سرکوبی جنبش و خاموش کردن آتش انقلابی که می‌رفت تهران را شعله‌ور سازد، حکومت نظامی اعلام کرد و فرماندار نظامی تهران (نصیری جلاد) طی اطلاعیه‌ای هر گونه رفت و آمد در پایتخت و حومه را از ساعت ۸ بعد از ظهر ممنوع اعلام کرد و اگر جنبنده‌ای در کوچه و خیابان تهران دیده می‌شد هدف قرار می‌گرفت.  

[۱]. سید حمید روحانی، نهضت امام خمینی، تهران، عروج، ۱۳۸۱، دفتر اول، ص۵۳۷-۵۳۶.

نسخه کامل pdf

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *