اسلام به عنوان یک مکتب رهایی‌بخش و انسان‌ساز، از همان قرون اولیه بستری برای بشریت فراهم کرد که از طریق آن بتوانند اهداف و آمال انسانی و اخروی خود را به تحقق برسانند. مجموعه عقاید اسلامی و آموزه‌های متعالی قرآن، به گونه‌ای خود را با واقعیات و نیازهای جدید بشریت منعطف ساخته که هدف آن…
از جنبش ملی تا پیروزی انقلاب اسلامی همگانی بودن و شرکت تمامی قشرهای جامعه یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران است که غالب محققان و پژوهشگران این حوزه بر آن اتفاق نظر دارند. نقش دانشگاه و دانشجویان در تحولات سیاسی یکی از مباحث مهم تاریخ معاصر است. دانشجویان یکی از گروهها و طبقات جامعه بودند…
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ در میان انقلاب‌های بی‌روح و سکولار، به مثابه یک انفجار نور بود که شعاع معنویت آن به سایر قاره‌ها رسوخ کرد. آنچه در این میان حائز اهمیت است نقش بسیار مؤثر و کاربردی حضرت امام خمینی(ره) به عنوان یک رهبر دینی و مذهبی در فرآیند انقلاب اسلامی ایران…
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی از زمان تأسیس، جهت تحقق اهداف و رسالت‌های تعریف‌شده برای بنیاد، سیاست‌ها و راهبردهای پژوهشی خود را بر محور موضوعات زیر متمرکز نمود: الف. انقلاب اسلامی و فرهنگ شیعه مهم‌ترین مباحث و موضوعات مربوط به این محور در پی تبیین نسبت انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی با فرهنگ…
مقدمه‌ای بر یک جنبش بزرگ اجتماعی با اسناد جدیدی از این نهضت بارها شنیده‌ایم که ۱۵خرداد سال ۱۳۴۲ در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی ایران نقطه عطف است. اگر چه عده‌ای تلاش می‌کنند با عادی‌سازی دگرگونی‌های این مقطع تاریخی، از تبیین نتایج آن پرهیز کرده و نقطه عطف بودن آن را برنتابند، اما مگر می‌توان اثرات…
واقعیت‌های اجتماعی اجتناب‌ناپذیر و ظالمانه‌ای به نام فقر فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران دهه ۴۰ و ۵۰ پیدایش جنبش ۱۵خرداد ۱۳۴۲ و انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را به همراه داشت. پر واضح است که ایران از دوره سلطنت بی‌کفایت قاجاریه، در حال دست و پنجه نرم کردن با این فقرهای خانمان برانداز بوده است….
نقدی بر کتاب پا به پای سرو؛ خاطرات خانم عفت مرعشی مقاله پیش رو، به نقد محتوایی خاطرات خانم عفت مرعشی در کتاب پا به پای سرو می‌پردازد. کتاب مورد نقد، سه دسته مطلب تاریخی را شامل است. نخست مشاهدات مستقیم راوی از وقایع تاریخی و نیز رویدادهای زندگی شخصی خاندان هاشمی است. دسته دوم…
مروری بر شخصیت سیاسی- فکری و شبکه ارتباطی ابراهیم یزدی با تأکید بر کتاب شصت سال صبوری و شکوری بررسی شبکه انسانی و ارتباطی شخصیت‌های سیاسی، یکی از مهم‌ترین راه‌های کشف مرام و مسلک سیاسی واقعی آنهاست؛ چه اینکه در عالم سیاست و در زیست سیاست‌مدارانه، ارتباطات، تعیین‌کننده‌ترین عامل در کنش‌گری سیاسی است. ابراهیم یزدی…
بازشناسی نهضت های انقلابی و گروه های افراطی نهضت‌های انقلابی- اسلامی به مثابه همه نهضت‌های آزادی‌بخش و انقلابی، هم معطوف به رفع مشکلات داخلی جامعه و کشور بوده‌اند و هم مسائل و مشکلات خارجی آن؛ با علم به این موضوع که نهضت‌ها در پی اسلامی کردن فضای سیاسی هستند و آزادی‌بخشی از دست استعمار و…
نوشتار حاضر با عنایت به جایگاه مهم سید جمال‌الدین اسدآبادی و تأثیرگذاری‌ای که بر متفکران بعد از خود گذاشته است، به بررسی دیدگاه‌های نظری او در خصوص دلایل انحطاط جوامع اسلامی و راهکارهای ارایه‌شده برای توسعه این جوامع با استفاده از الگوی جستاری «نظریه بحران» توماس اسپریگنز خواهد پرداخت. این مقاله بر اساس یک سیر…