بازکاوی قیام ۱۵خرداد به عنوان طلیعه نهضت امام خمینی از جهات متعدد حائز اهمیت است. یکی از ابعاد این قیام خونین، حضور پردامنه مردم در میدان مبارزه با رژیم شاه و در اعتراض به دستگیری امام خمینی به عنوان یکی از مراجع طراز اول حوزه علمیه قم است. توجه به انگیزه این حضور گسترده مردمی…
جستارهایی در فهم قیام ۱۵خرداد۱۳۴۲ هر سال بزرگداشت روزی را برگزار می‌کنیم که شاید در یک قرن یک بار هم پیش نیاید. آغاز یک فرآیند جدید؛ یک عصر تازه و یک دوره تاریخی نو. برای نخستین‌بار در چنین روز تاریخی انتخابی که پیش روی ملت ایران قرار داشت تنها این نبود که برای آینده بهتر…
خدا آن ملتی را سروری داد که تقدیرش به دست خویش بنوشت به آن ملت سر و کاری ندارد که دهقانش برای دیگران کشت اقبال لاهوری مجموعه‌ای که در دست دارید از یک جهت شاید یک خوانش جدید درباره نهضت ۱۵خرداد سال ۱۳۴۲ باشد اما از…
جستارهایی پیرامون قیام ۱۷خرداد سال ۱۳۵۴ فیضیه وقتی طرح حکومت اسلامی امام در سال ۱۳۴۸ در قالب یک نظریه منسجم و بدیل نظام پادشاهی مطرح شد، روحانیان مبارز حوزه‌های اسلامی نیز بیش از گذشته ایده و انگیزه براندازی را جدی گرفتند. حمله به شخص شاه در اعلامیه‌ها و تظاهرات روحانیان و طلاب- به رغم خفقان…
جهان در سده بیستم با دگرگونی‌های گسترده و رویدادهای گوناگونی روبه‌رو شد که مهم‌ترین آن دو جنگ بزرگ جهانی بود. در این دو جنگ شدیدترین و کوبنده‌ترین آسیب‌ها بر کشورهای اسلامی وارد شد. در نخستین جنگ جهانی، کشور پهناور اسلامی تجزیه شد. توطئه و بند و بست پشت پرده برای واگذاری سرزمین فلسطین به صهیونیست‌ها…
وقتی نیم‌قرن پیش در سال ۱۳۴۲، نهضت ۱۵خرداد با شعار نفی سلطنت، نفی استعمار، نفی استبداد، نفی غرب‌گرایی و نفی سکولاریسم در ایران آغاز شد هیچ گروه اجتماعی، حزب سیاسی و تحلیل‌گر مسائل فرهنگی و اجتماعی به خود جرأت نمی‌داد که این نهضت را آغاز پیدایی و پایایی یک دگرگونی بنیادی در ارکان اجتماعی، فلسفه…
مقدمه‌ای بر یک جنبش بزرگ اجتماعی با اسناد جدیدی از این نهضت بارها شنیده‌ایم که ۱۵خرداد سال ۱۳۴۲ در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی ایران نقطه عطف است. اگر چه عده‌ای تلاش می‌کنند با عادی‌سازی دگرگونی‌های این مقطع تاریخی، از تبیین نتایج آن پرهیز کرده و نقطه عطف بودن آن را برنتابند، اما مگر می‌توان اثرات…
واقعیت‌های اجتماعی اجتناب‌ناپذیر و ظالمانه‌ای به نام فقر فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران دهه ۴۰ و ۵۰ پیدایش جنبش ۱۵خرداد ۱۳۴۲ و انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ را به همراه داشت. پر واضح است که ایران از دوره سلطنت بی‌کفایت قاجاریه، در حال دست و پنجه نرم کردن با این فقرهای خانمان برانداز بوده است….
شب ۱۲محرم ۱۳۸۳ مطابق با ۱۵خرداد ۱۳۴۲ حمله نظام مشروطه سلطنتی به نهادهای دینی و در رأس آن پایگاه روحانیت در حوزه علمیه قم آغاز شد. حمله به دین و نهادهای دینی، اولین تهاجم رژیم مشروطه سلطنتی به باورها و اعتقادات جامعه ایران نبود. اما نحوه برخورد مأموران نظامی و انتظامی و ساواک با روحانیت،…
هجوم همه‌جانبه استعمارگران در سده‌های شانزدهم و هفدهم میلادی به سرزمین پهناور اسلامی و توطئه گسترده آنان برای سلطه بر منابع و دارایی‌های سرشار خاورمیانه، با واکش تند و توفنده پیشوایان اسلامی و عالمان دینی روبه‌رو شد و درگیری شدید و عمیقی میان فرهنگ عدالت‌پرور اسلام و فرهنگ زور و تجاوز و قلدری و کشورگشایی…