معرفی و نقد کتاب خاطرات دیوید آلیانس (بخش اول)
علیرضا سلطانشاهی
وقتی به یک ایرانی در خارج از کشور برمیخوریم که به جایگاه ویژه مالی، ثروت، سیاست یا علم رسیده است، بسیار کنجکاو میشویم که او کیست یا چه سرگذشتی داشته است. وقتی که این فرد به تمام قلههای ثروت، سیاست و حتی علم توأمان رسیده باشد، کنجکاوی ما برای شناخت او بیشتر میشود. اینکه او به مقامی رسیده است که افراد کمی از آن کشور هم به ندرت به آن مقام میرسند شناخت این فرد را تا حدی برای ما واجب میکند.
در این مقال برآنیم تا به معرفی فردی بپردازیم که در کشور انگلیس به دلیل موفقیتهای مهم تجاری، صنعتی و خدمت به اقتصاد آن دیار به افتخارات و مدالهای زیادی همچون عضویت در مجلس اعیان به عنوان یک لرد نایل آمده و از لحاظ علمی به درجهای از اهمیت و توجه رسیده است که نامش بر سر در مهمترین دانشگاه بازرگانی انگلیس و چه بسا دنیا نقش بسته است.
بخش مهمی از این معرفی از طریق کتابی است که خود به نگارش درآورده و بخش دیگر از طریق رمزگشایی از متون و نوشتههای دیگران است که تازه شروع شده و تا سالها باید ادامه یابد؛ چون نه تنها او برای اولینبار، بسیاری از مطالب را در کتابش فاش نموده، بلکه باید رد پای اقدامات او را در سایر عرصههای مالی، سیاسی و حتی علمی جستوجو کنیم. یعنی آنچه در کتاب خاطرات مطرح کرده است، بخشی از سرگذشت پر رمز و راز و پرتلاطم اوست که انگلیس، ایران و حتی اسرائیل را متأثر کرده است و تعمداً بسیاری از مطالب را نگفته و چون در واپسین سالهای عمر به سر میبرد، بعید است که مطلب جدیدی از این سرگذشت را برملا سازد. حال میپردازیم به این خاطرات.