علی رستمی
حسن مقدمی شهیدانی
جمهوری اسلامی شکل نوینی از نظام‌های حکومتی است که تلاش می‌کند با الهام از قوانین و تعالیم نجات‌بخش اسلام، الگوی جدیدی در عرصه اداره حکومت و جامعه، ارایه دهد که در عین توجه به نیازهای اجتماعی و سیاسی بشر امروز، قوانین مترقی اسلام و آموزه‌های الهام‌بخش قرآن محور پرگار اداره حکومت و اجتماع باشد تا بر اساس آن، نیازهای مادی و معنوی انسان به صورت توأمان مرتفع شود. در مورد ماهیت این الگوی حکومتی، سؤالی که ممکن است مطرح شود این است که ایده و طرح «حکومت جمهوری اسلامی» از کجا نشئت گرفته و پیشینه مفهومی آن در جهان اسلام به چه اشخاص و جریان‌های فکری و در کدام جغرافیای سیاسی و فکری تعلق دارد؟ پرسش دیگر آنکه، آیا حضرت امام خمینی(ره) که بنیانگذار جمهوری اسلامی در ایران است، از آغازین روزهای مبارزات اسلامی به مردم‌سالاری دینی معتقد بوده‌اند و یا طرح جمهوری بعد از پیروزی انقلاب توسط ایشان مطرح شده است؟ آیا مدعای برخی از همراهان نهضت امام خمینی(ره) مانند ابراهیم یزدی، که پیشینه حکومت جمهوری اسلامی را به خود برمی‌گردانند و امام را مخالف این الگوی حکومتی معرفی می‌کنند، درست است یا با واقعیات و اسناد تاریخی مطابقت ندارد؟
نوشتار حاضر به دنبال واکاوی بسامد تاریخی و پیشینه مفهومی «حکومت جمهوری اسلامی» است و در آن تلاش شده است به پرسش‌های پیش‌گفته پاسخ داده شود.
