حسن شمس آبادی
حادثه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از جمله حوادث و رویدادهای مهم انقلاب اسلامی به شمار می رود. در این روز، بیشتر شهرهای کشور شاهد تظاهرات میلیونی مردمی بود که ضمن لبیک به مرجعیت دینی و روحانیت، در خیابان ها ضد رژیم پهلوی شعار دادند. این تظاهرات در حالی رخ داد که در ۱۱ شهر، از سوی دولت، حکومت نظامی اعلام شده بود و این حرکت، بیانگر بی اعتنایی کامل مبارزان و مردم به اقدامات و تمهیدات صورت گرفته از سوی حکومت بود در مشهد این روز مصادف با بازگشت آیت الله سید حسن قمی پس از یک دوره ۱۳ ساله به کرج بود. ورود ایشان به مشهد باعث شدت یافتن تظاهرات و اعتصابات و همچنین قوت قلبی برای مبارزان گردید.
از سویی دیگر، بازگشت ایشان بر شهرت و نفوذ وی در بین توده های مردمی افزود و بیت ایشان مجددا کانون مبارزات قرار گرفت.کشته و زخمی شدن عده ای از مردم در ۱۷ شهریور در میدان ژاله تهران، مشهد و دیگر شهرها وضعیت را در کشور بحرانی تر کرد. روحانیت مشهد با محوریت آیات سید عبدالله شیرازی و قمی با صدور اعلامیه های متعددی، ضمن محکوم ساختن این حادثه، در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کردند و بر ادامه مبارزه تا سرنگونی کامل رژیم تأکید نمودند.در مقاله پیش رو سعی شده تا فرایند قیام ۱۷ شهریور در مشهد و واکنش جامعه روحانیت این شهر در قبال این حادثه مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد.
