بازخوانی علل ناکامی و ناکارآمدیجنبش مشروطه و جنبش ملی شدن صنعت نفت
دکتر مظفر نامدار
هنوز بخش زیادی از واقعیتها و حقایق تاریخ دوران معاصر علی الخصوص در مورد جنبش مشروطیت و جنبش ملی شدن صنعت نفت در ایران نانوشته است. این مسئله باعث قضاوتهای متناقض و داوریهای توأم با حب و بغض درباره علل وقوع پارهای از حوادث رخدادها یا میزان تأثیر بعض از شخصیتها در مسیر حرکت تاریخ نیز شده است.
نویسنده در این مقاله تلاش میکند با رجوع به اسناد و تحلیل پارهای از عملکردهای نقش آفرینان دوره حساس جنبش ملی شدن صنعت نفت، از زاویه جدیدی علل ناکامی این جنبش و سقوط دولت دکتر مصدق را نقد و ارزیابی نماید. بنیاد اساسی این مقاله بر پایه نقد نظریه دیکتاتوری منور و برخورداری دولت دکتر مصدق از این نظریه قرار دارد. نظریه دیکتاتوری منور نظریهای است که دویست سال تاریخ دوران معاصر را تحت تأثیر قرار داده است ولی پژوهشگران تاریخ این دوره در تفسیر فرآیند تحول تاریخی معاصر کمتر به آن توجه دارند.