احمد رهدار
از دو سده پیش تاکنون، بنا به دلایلی چند، تاریخ نگاری معاصر ایران، بیشتر با خامه روشنفکری رقم خورده است. این جریان، به گونهای به تبیین تاریخ سیاسی معاصر پرداخته است که خود بتواند در آن نقش کلیدی و محوری را بازیگر باشد و جریان رقیب آن یعنی جریان دینی- که در حقیقت، جریان محوری تاریخ معاصر ما بوده است – به بهترین نحو به حاشیه رانده شود. یکی از موضوعات مهم که میتوان در آن سهم نقش دو جریان مذکور را مشخص کرد نوع مواجهه این دو جریان با پدیده غرب است – که به نوعی می توان آن را به عنوان مهمترین چالش جدی قرون اخیر در کشورمان دانست.
برخی از روشنفکرانی که تلاش کردهاند به این مهم بپردازند عبارتند از دکتر فریدون آدمیت، دکتر علی شریعتی، دکتر عبدالهادی حائری و حامد الگار .این در حالی است که در آثار این نویسندگان، هیچ گاه « نگاه عالمان شیعه به غرب» به صورت مسأله محوری و سؤال اصلی مطرح نشده است که در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است.