مستندات تاریخی فراوانی در دست داریم که نمونه‌های فراوانی از شعر سیاسی با مضامین اسلامی را به دست می‌دهد که در بستر حوادث نهضت امام خمینی، در جای جای ایران سروده شده‌اند. استفاده از زبان شعر، نقش مهمی در پیشبرد وقایع نهضت داشته، روح مبارزه با مظالم پهلوی را، چونان آتش زیر خاکستر در میان…
جستارهایی پیرامون فراز آخر زندگی آیت‌الله شهید سیدمصطفی خمینی این مقاله قصه و افسانه نیست. روایتی تحلیلی و مستند از فراز پایانی زندگی حکیم و فقیهی وارسته و انقلابی است که هویت و اصالت او در پس عظمت انقلاب اسلامی و شخصیت امام خمینی نهفته است. کمتر کسانی اندازه واقعی و منزلت اصلی او را…
یرواند آبراهامیان در کتاب ایران بین دو انقلاب، برخلاف روایت مشهور، مدعی است نقطه آغاز انقلاب به قیام ۱۹دی قم باز نمی‌گردد بلکه نخستین جرقه آن، به جلسه‌های شب شعر و ناآرامی‌های پس از آن در دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف)، باز می‌گردد. در نوشتار حاضر، با تکیه بر مستندات تاریخی، این ادعا مورد بررسی علمی…
معرفی و نقد کتاب جاسوسان علیه آخرالزمان جاسوسان علیه آخرالزمان جدیدترین اثر از سیستم اطلاعاتی رژیم صهیونیستی است که در ایران به چاپ رسیده. این کتاب نسبتاً حجیم که ظاهراً بخش‌هایی از ترجمه آن هم حذف شده، از این حیث در این بخش از فصلنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد که توجه ویژه‌ای از آن به…
موقعیت استراتژیک و وجود ذخایر نفتی عظیم در ایران، تاریخ معاصر کشور را صحنه رقابت قدرت‌های غربی برای سیطره بر این منابع و میدان درگیری نیروهای انقلابی با استعمارگران کرده است. ملت ما از دوره قاجاریه تا به امروز، پیوسته در معرض تهاجم فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی غرب و غرب‌پرستان داخلی بوده و چه…
لباس و طرز پوشش افراد یک جامعه، نقش مهمی در تشخیص فرهنگ ملی و دیدگاه‌های مذهبی آن جامعه دارد و همواره در طول تاریخ عامل طبقه‌بندی و شناخت شخصیت افراد بوده است؛ لذا تغییر آن کم و بیش به منزله تغییر هویت، ملیت و مذهب محسوب می‌شود. آمیختگی مذهب و فرهنگ با نوع پوشش مردم…
دکتر سید حمید روحانی یادداشت به دنبال درج اولین قسمت از نقد کتاب الف لام خمینی در شماره ۵۶ فصلنامه پانزده خرداد، واکنش‌ها و اظهارنظرهای موافق و مخالفی به اشکال مختلف واصل گردید. ضمن سپاس از تمام نظریات اعم از موافق و مخالف که بر اساس نیت خیر و تعهد به اصول تاریخ‌نگاری مطرح گردید،…
دکتر سید حمید روحانی مقدمه سیمای درخشان و نویدبخش طلایه‌داران روز و روشنگران امیدافروز و شورش‌هایی که آفریدند و شعله‌هایی که افروختند، اگر به راستی و دور از غرض‌ورزی‌ها، تاریک‌اندیشی‌ها و تحریف‌گری‌ها به نمایش و نگارش درآید و ثبت و ضبط شود، می‌تواند در هر عصری و در میان هر نسلی آموزنده، پنددهنده و الهام‌بخش…
شماره ۵۸ و ۵۹ فصلنامه ۱۵ خرداد از سوی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی در یک مجلد منتشر شد. در این دو شماره، با توجه به آغاز دهه پنجاه انقلاب اسلامی، موضوع محوری سخن سردبیر و میزگرد در بخش ویژه که با حضور چند تن از پژوهشگران حوزه تاریخ معاصر تشکیل شده بود، به…
