این مقاله جمع‌بندی نتایجی است که از نهضت ۱۵خرداد در مبانی تئوریک نگاه اسلامی به حوزه سیاست می‌توان گرفت. این فصل لزوماً مبتنی بر اسناد تاریخی نیست بلکه تفسیر تئوریک تمامی اسنادی است که هم در این مجموعه و هم در متون دیگری که درباره نهضت امام خمینی، منتشر شده، گردآوری شده است. به نظر…
آیت‌الله سید حسن بحرالعلوم رشتی و آیت‌الله سید محمود ضیابری دو تن از بزرگترین مجتهدین گیلان بودند که در قضایای گیلان در نهضت امام خمینی(ره) حضور پررنگی داشته و در قضایای تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی حمایت زیادی از امام خمینی انجام دادند. نیز در جریان حرکت امام خمینی در مقابله با انقلاب سفید، این…
این مقاله، خط مشی‌ها و فعالیت‌های جبهه ملی دوم طی سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۳۹ش را با نظری به معضلات و منازعات داخلی این گروه سیاسی، مورد توجه قرار داده است. در آغاز مقاله، مطالبی در مورد برپایی و تکوین جبهه ملی دوم و چالش‌های درونی آن ارایه گردید، و سپس بر روی فعالیت‌های آن طی سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۳۹ش،…
می‌گویند تاریخ چالش‌پذیر است و تاریخ زمان حال نیز چالش‌پذیرترین نوع آن است. در سال ۱۳۴۰ وقتی امام خمینی(س) به صورت جدی و جانانه وارد حوزه سیاست و مبارزه با رژیم پهلوی و پشتوانه‌های داخلی و خارجی آن شد، اکثر گروه‌ها و جریان‌های سیاسی، اسلام و روحانیت را تأثیرگذار جدی در حوزه دگرگونی‌های اجتماعی نمی‌دانستند….
بازکاوی قیام ۱۵خرداد به عنوان طلیعه نهضت امام خمینی از جهات متعدد حائز اهمیت است. یکی از ابعاد این قیام خونین، حضور پردامنه مردم در میدان مبارزه با رژیم شاه و در اعتراض به دستگیری امام خمینی به عنوان یکی از مراجع طراز اول حوزه علمیه قم است. توجه به انگیزه این حضور گسترده مردمی…
جستارهایی در فهم قیام ۱۵خرداد۱۳۴۲ هر سال بزرگداشت روزی را برگزار می‌کنیم که شاید در یک قرن یک بار هم پیش نیاید. آغاز یک فرآیند جدید؛ یک عصر تازه و یک دوره تاریخی نو. برای نخستین‌بار در چنین روز تاریخی انتخابی که پیش روی ملت ایران قرار داشت تنها این نبود که برای آینده بهتر…
خدا آن ملتی را سروری داد که تقدیرش به دست خویش بنوشت به آن ملت سر و کاری ندارد که دهقانش برای دیگران کشت اقبال لاهوری مجموعه‌ای که در دست دارید از یک جهت شاید یک خوانش جدید درباره نهضت ۱۵خرداد سال ۱۳۴۲ باشد اما از…
جستارهایی پیرامون قیام ۱۷خرداد سال ۱۳۵۴ فیضیه وقتی طرح حکومت اسلامی امام در سال ۱۳۴۸ در قالب یک نظریه منسجم و بدیل نظام پادشاهی مطرح شد، روحانیان مبارز حوزه‌های اسلامی نیز بیش از گذشته ایده و انگیزه براندازی را جدی گرفتند. حمله به شخص شاه در اعلامیه‌ها و تظاهرات روحانیان و طلاب- به رغم خفقان…
جهان در سده بیستم با دگرگونی‌های گسترده و رویدادهای گوناگونی روبه‌رو شد که مهم‌ترین آن دو جنگ بزرگ جهانی بود. در این دو جنگ شدیدترین و کوبنده‌ترین آسیب‌ها بر کشورهای اسلامی وارد شد. در نخستین جنگ جهانی، کشور پهناور اسلامی تجزیه شد. توطئه و بند و بست پشت پرده برای واگذاری سرزمین فلسطین به صهیونیست‌ها…
وقتی نیم‌قرن پیش در سال ۱۳۴۲، نهضت ۱۵خرداد با شعار نفی سلطنت، نفی استعمار، نفی استبداد، نفی غرب‌گرایی و نفی سکولاریسم در ایران آغاز شد هیچ گروه اجتماعی، حزب سیاسی و تحلیل‌گر مسائل فرهنگی و اجتماعی به خود جرأت نمی‌داد که این نهضت را آغاز پیدایی و پایایی یک دگرگونی بنیادی در ارکان اجتماعی، فلسفه…