فاطمه صوفی آبادی
کاپیتولاسیون (Capitulation)در لغت به معنی توافق و سازش و تسلیم است اما در ادبیات سیاسی ایران به «حق قضاوت کنسولی » شهرت پیدا کرده است. کاپیتولاسیون از ریشه « کاپیتولار» گرفته شده است اما از لحاظ مفهومی کاپیتولاسیون به امتیازات و معافیت های قضایی که اتباع یک کشور در کشوری بیگانه بدست می‌آوردند و براساس آن امتیازها می توانند بطور آزادانه و بدون در نظر گرفتن قوانین و مقررات آن کشور عمل کنند و در مجازات ها تنها تابع قوانین دولت خود باشند اطلاق می‌گردد. در مقاله پیش رو نویسنده کوشیده ضمن بیان تاریخچه‌ای از چگونگی اعطای امتیاز کاپیتولاسیون توسط حکومت های قاجار به بیگانگان به چرایی اعطای این امتیاز توسط رژیم پهلوی به امریکایی ها اشاره داشته باشد و پیامدهای این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.
