تصویر روزنامه اطلاعات ۲۲ اسفند ۱۳۵۷
تصویر روزنامه کیهان ۲۲ اسفند ۱۳۵۷
اطلاعیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برای مراسم بزرگداشت آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی
سیدابوالقاسم کاشانی در سال ۱۲۶۴ به دنیا آمد و با فراگیری علوم دینی در جوانی به درجه اجتهاد رسید.
در سال ۱۹۲۰ مردم عراق به رهبری آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی علیه اشغال کشورشان به دست انگلیسی ها ه پا خاستند و آیت الله کاشانی نیز که در عراق، یکی از کارگردانان میدان سیاست و جنگ علیه متجاوزان انگلیسی به شمار می رفت، به انتشار اعلامیه و جلب افکار عمومی پرداخت و عشایر عرب را برای ورود به جبهه های نبرد مهیا کرد و خود نیز سلاح به دوش گرفت و دوشادوش مردم به مبارزه پرداخت. اما با شکست حرکت مردم عراق به زندان انگلیسی ها افتاد.
پس از شهریور ۱۳۲۰، عزل رضاشاه از سلطنت و اشغال ایران توسط متفقین، انگلیسی ها از سهیلی نخست وزیر وقت خواستند که آیت الله کاشانی تبعید شود.
بدیت ترتیب وی در ۲۷ خرداد ۱۳۲۰ در “گلابدره” شمیران دستگیر و بازداشت شد و ۲۸ ماه در زندان های متفقین و نیروهای اشغالگر در رشت، اراک و کرمانشاه به سر برد.
در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی با اینکه آیت الله کاشانی در تبعید بود به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد اما به دستور ستاد ارتش متفقین نامش از فهرست نمایندگان مجلس حذف شد و به زندان روس ها در رشت منتقل گردید، اما در دوره بعد به مجلس راه یافت.
دو روز پس از تیراندازی به شاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷، آیت الله کاشان به اتهام دست داشتن در این اقدام، به همراه دامادش بازداشت و به قلعه فلک الافلاک خرم آباد و سپس به بیروت (لبنان) تبعید شد، اما با وجو این اقدام حکومت، وی در انتخابات مجلس شورای ملی ثبت نام کرد و در ۲۱ فروردین ۱۳۲۹ از تهران به نمایندگی دوره شانزدهم مجلس شورای ملی رسید.
آیت الله کاشانی پس از بازگشت از تبعید و افتتاح مجلس شانزدهم، موضوع ملی شدن صنعت نفت را با همراهی گروهی از نمایندگان مجلس مطرح کرد که در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ به بار نشست.
در ماجرای ملی شدن صنعت نفت، آیت الله کاشانی از وزنه های بسیار مؤثر بود و اعلامیه های پر شور او در داخل و خارج از کشور اشتهار یافت. آیت الله کاشانی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از صحنه سیاسی کشور کنار زده شد و سرانجام در ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ در تهران درگذشت.
مأخذ مفاخر اسلام، ج ۱۳؛ روحانی مبارز آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد، ج ۱.
