تأملاتی در شیوه‌های نفوذ در نهادهای آموزشی ایران از منظر اسناد لانه جاسوسی امریکا
سید محمدجواد قربی
غرب برای دست‌یابی به اهداف خویش در جهان اسلام از هر ابزار و شیوه‌ای بهره می‌گیرد و بعد از شکست شیوه سخت‌افزاری، امریکا به سمت و سوی نفوذ و رخنه فرهنگی سوق یافت تا با استفاده از شگردهای فرهنگی بتوانند منافع ملی خود را تأمین کنند. این موضوع در تاریخ سیاسی ایران هم قابل رؤیت است تا جایی که ایالات متحده امریکا برای کسب منفعت‌های بیشتر اقتصادی و سیاسی در ایران، به سمت و سوی نفوذ فرهنگی در ایران گام برداشت. یکی از مهم‌ترین نهادها و ارگان‌هایی که امریکا سعی در استحاله فرهنگی آن داشت، نهادهای آموزشی ایران بودند؛ زیرا این نهادها ارتباط مستقیمی با پرورش نیروی انسانی متعهد و متخصص در هر کشوری دارند و دگردیسی در فعالیت آنها می‌تواند امنیت ملی کشورها را مورد تهدید قرار دهد. سفارت امریکا در ایران، تمام تلاش خود را برای نفوذ در مدارس و دانشگاه‌ها نمود و با توجه به اهمیت بازخوانی این مسئله، مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این سؤال است: بر اساس اسناد لانه جاسوسی، سفارت امریکا با چه شیوه و ابزاری در نهادهای آموزشی ایران (مدارس و دانشگاه‌ها) نفوذ فرهنگی نمود؟ مداقه در اسناد سفارت امریکا نشان می‌دهد که آنها در ایران سعی داشتند با شیوه‌هایی نظیر: آموزش زبان انگلیسی، ترویج سبک زندگی غربی، رواج اندیشه‌های لیبرالیستی، تحول در آرمان‌ها و ارزش‌های ملی و دینی، تبادلات علمی و جذب دانشجویان و دانش‌آموزان ایرانی، تخلیه اطلاعاتی معلمین و اساتید دانشگاه‌ها، همکاری با شخصیت‌های مخالف نظام در نهادهای تربیتی و آموزشی، افزایش دبیران غربی در مدارس ایرانی، برگزاری مهمانی‌های غیرمتعارف برای تأثیرگذاری بر معلمان، نفاق در نهادهای آموزشی، کنشگری نهاد فرهنگی فولبرایت، پخش فیلم‌های غربی و تقویت رادیو صدای امریکا، ایجاد انشقاق در نهادهای علمی و… بر اثربخشی نفوذ فرهنگی خود بیفزاید.
