برگرفته از کتاب نهضت امام خمینی (ره) ـ دفتر سوم
به مناسبت فقد دکتر شریعتی
… من تمنا میکنم گرچه این نوشته به طول انجامید و خواننده را خسته خواهد کرد ولی آنچه را از این پس میگویم با دقت بیشتری مورد مطالعه قرار دهند؛ زیرا هم زندهترین و اساسیترین مطالبی است که گفتهام و هم بر خلاف آنچه گذشت که همه سخن از آنچه گذشته است بوده، در اینجا سخن از آنچه هست و با آن مواجهیم در میان است و آنچه اکنون میگویم از من اکنون است و از آنچه که هستم و آنچه گفتهام از من گذشته بود و آنچه بودم و هر کسی شخصیت حقیقیاش عبارت از شخصیت کنونیاش است و شما نیز با من الان سر و کار دارید و من نیز با سازمان الان و بنابراین آنچه میخواهم بگویم حقیقتش و واقعیتش ارجمندتر و مهمتر است و به کار آمدتر…
… از نظر هیئت حاکمه ایران که در راس آن شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه قرار دارند من یک تحلیل جامعهشناسی علمی و تازهای دارم که استنباط شخصی من است و این کلید عقاید سیاسی من محسوب میشود و آن این است که بر خلاف بسیاری از رژیمهای سیاسی کشورها هیأت حاکمه ایران متکی به یک طبقه اجتماعی مشخص نیست یعنی پایگاه طبقاتی ندارد…
… چنانکه دیدیم مجموعه سازمان اداری و دولتی و نیروی انتظامی مملکت که در سالهای پیش مالکیتهای بزرگ را حفظ میکرد و نگهبان فئودالیسم بود و فئودالها به کمک آنها املاک وسیع و متعدد خویش را از دستبرد زارعان مصون میکردند و مجلسین را از نمایندگان خود پر میساختند ناگهان با یک تصمیم شخصی شاهنشاه همه این نیرو تغییر جهت داد و فئودالیته را درهم ریخت و مجری برنامههایی شد که پیش از آن با آن سرناسازگاری داشت و این است که ناگهان کارگر در کارخانه و یا زارع در مزرعه مامور دولت را در برابر کارفرما و مالک و در کنار خود احساس میکند بیآنکه دولت و چهره سیاسی مملکت تغییر کرده باشد…
… به عقیده من در جامعه ایران که رژیم وابسته به طبقه حاکمه نیست طبقات محروم میتوانند در چهارچوب سیاسی موجود به از میان بردن تبعیضات طبقاتی و تحقق ایدهآلهای طبقاتی و اجتماعی خود امیدوار باشند و بیتوسل به کار تند و انقلاب، رسیدن به هدفهای تند و آمال انقلابی خود را ممکن بدانند…
… آنچه اکنون مرا کاملا معتقد کرده است این اصل کلی است که اکنون رژیم سیاسی ایران و در راس آن شخص اعلیحضرت همایونی تصمیم قطعی دارند که بیش از پیش تا هرجا که موقعیت و امکانات اجازه میدهد به هر قیمتی و در هر زمینهای به تحولات عینی و ریشهای اجتماعی دست زنند…
… رسیدن به هدفهای انقلابی را در شرایط کنونی ایران با حفظ شکل سیاسی موجود بدون دست زدن به کارهای انقلابی ممکن و معقول میدانم و آن را هر لحظه آشکارتر مییابم و شخص اول مملکت را از نظر آنکه قید طبقاتی ندارد و متعهد و متکی به طبقه خاصی در جامعه نیستند بر هرگونه تحول انقلابی در…
بخشهایی از یکی از نامههای دکتر شریعتی که از مشهد برای ساواک نگاشته و ارسال نموده است ـ سند شماره ۳۴ ـ صفحات ۱۹۲ تا ۲۲۸