تصویر روزنامه کیهان ۲۳ بهمن ۱۳۵۷: ارتش انقلاب شهرها را آزاد کرد
تصویر روزنامه کیهان ۲۳ بهمن ۱۳۵۷: رژیم متلاشی شد
استعفای دسته جمعی نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا و انحلال مجلسین
همزمان با پیروزی کامل مردم در خیابانها و تسلط آنان بر تمام سازمانهای دولتی و پادگانهای شهر و کلانتری ها، مجلسین شورای ملی و سنا نیز تسلیم شدند و پیوستگی خود را با نهضت اسلامی اعلام کردند.
جواد سعید عضو شورای سلطنت با اعلام همبستگی اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای ملی، از عضویت در شورای سلطنت استعفا کرد. جواد سعید در نامه نوشت:
«اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای ملی همبستگی خود را با انقلاب بزرگ ایران تحت رهبری حضرت آیتاللهالعظمی خمینی اعلام میدارند و معتقدند که دولت آقای بختیار باید تسلیم خواست ملت ایران گردد، در غیر اینصورت مجلس شورای ملی به وظایف قانونی خود در جهت خواست ملت ایران اقدام خواهد کرد. ضمناً به اطلاع میرساند که اینجانب استعفای خود را از عضویت شورای سلطنت به جانب وارسته ریاست شورا ارسال نمودهام.»
مجلس سنا نیز طی بیانیهای انحلال خود را اعلام داشت. سناتورها به طور دستهجمعی با انتشار بیانیهای از عضویت مجلس سنا استعفا کردهاند. متن بیانیه سناتورهای مجلس سنا بدین شرح است:
«نظر به پیروی و احترام به نهضت مقدس اسلامی و مقررات قانون اساسی، اکنون که قوانین مورد علاقه ملت ایران (انحلال ساواک، محاکمه و کیفر متجاوزین به حقوق ملی) به تصویب سنا نیز رسیده است، سناتورها از شغل خود مستعفی شدهاند.»
همچنین امروز مطبوعات به نقل از دفتر مجلس سنا اعلام کردند: «استعفای سه تن از سناتورها، تا روز نوزدهم بهمن ماه به دفتر مجلس رسیده است. آنها عبارتند از : سناتورها جلالی نائینی، سیداسدالله موسوی، علی اکبر [ناخوانا] (اط ۲۳/۱۱ ص ۳)
قوه مقننه در حکومت پهلوی دارای دو مجلس شورای ملی و مجلس سنا بود. مجلس شورای ملی از ۱۲۸۵ و مجلس سنا از ۱۳۲۸ تشکیل شد. مجلس شورای ملی بیست و چهار دوره و مجلس سنا هفت دوره داشت. البته بین چند دوره مجلس شورای ملی، بین مجلس سوم و چهارم، ( جنگ جهانی اول) بود که کشور نزدیک به شش سال مجلس نداشت. نمایندگان مجلس شورای ملی باید به طور مستقیم توسط مردم انتخاب میشدند. نمایندگان مجلس سنا که به آنها سناتور میگفتند، ۶۰ نفر بودند که باید ۳۰ نفر انتخاب میشدند و ۳۰ نفر نیز منصوب شاه بودند. انتخاب هر دو مجلس همزمان انجام میشد. امام خمینی از ابتدای قیام خود مجلسین را غیرقانونی میدانستند. ایشان در ۱۳۵۷ به مناسبتهای مختلف درباره مجلس سخنان و نوشتههای داشتند که مفاد آنها غیرقانونی بودن مجلس و امر به استعفای نمایندگانی غیرقانونی بود. امام خمینی در این باره فرمودهاند «مجلس، مجلس ملت نیست، مجلس #شاه است یا مجلس آمریکا …. وکلای مجلسین که این خلافها را دیده و اعتراض نکردهاند علاوه بر اینکه منتخب ملت نبودهاند و به این دلیل رفتار آنها در مجلس جرم بوده است این سکوت آنان جرم دیگری است که باید محاکمه شوند … به وکلای غیرقانونی مجلسین اخطار میشود که از رفتن به مجلسین احتراز کنند و در صورت تخلف مورد مواخذه ملت شریف قرار خواهند گرفت … به نمایندگان محمدرضا پهلوی که مجلسین را غصباً اشغال کردهاند اخطار کنید که خانه ملت را خالی کنند … »