در تاریخ ۵۸/۷/۱۸ به پیشنهاد #عباس_امیر_انتظام، معاون نخست‌وزیر و سخنگوی #دولت_موقت، جلسه‌ای در منزل تقی انواری و با حضور آقایان امیرانتظام، مقدم مراغه‌ای، عباس سمیعی، فتح‌اللّه بنی‌صدر، عباس رادنیا و احمد صدر حاج سید جوادی برقرار شد و طرح انحلال مجلس خبرگان ریخته شد.

صرف نظر از این که آیا دولت حق دخالت در این کار را داشت یا نه، این طرح به خاطر این بود که فهمیده بودند که مجلس خبرگان، به دنبال تصویب اصل ولایت فقیه و تغییر برخی اصول پیش‌نویس است.

این طرح در هیئت دولت به امضای ۱۷ نفر از اعضای دولت رسید و تنها ۴ نفر آن را امضا نکردند. در شب تصویب نیز دولت روزنامه‌ها را آماده نگه داشت تا خبر مصوبه را به صورت فوق‌العاده منتشر کنند و رادیو-تلویزیون هم آن را بلافاصله اعلام کنند. در این میان بازرگان آن را منوط به تأیید امام کرد و البته امام نیز قاطعانه با آن مخالفت کردند:

«مگر شما مى‏‌توانید که مجلس خبرگانى که ملت با آن آراء زیاد این مجلس را درست کرده با یک کلمه‌‏اى که شما بگویید «ما مى‌‏گوییم که منحل باشد» مگر با این حرف‌ها شما مى‏‌توانید، مگر شما قابل آدم هستید! اگر چنانچه ولایت‌فقیه بشود، دیگر همه قدرت‌ها دست فقیه مى‌‏آید! پس بنابر این عزا باید بگیرید!

این‌ها اگر همه قدرت‌ها دست رئیس‌جمهور مثلاً کذایى بیاید، هیچ حرفى ندارند، همه قدرت‌ها دست رئیس‌جمهور باشد، اگر همه قدرت‌ها دست یک نخست‌وزیر مثلاً منحرفى بیاید، آن هم حرفى به آن ندارند. اما اگر قدرت، نه آن قدرتى که #قدرت_شیطانى است، آنى که نظارت بر امور مملکت است که نبادا معوج بشود…

باز هم با رأى ملت. باز هم رأى ملت است که آن اشخاص را یا آن هیئت‌هایى را که مثلاً مى‏‌خواهند درست‏ بکنند، با رأى ملت درست مى‌‏شود، با اکثریت. شماها در اقلیت هستید. نشسته‏‌اید آنجا با قلم مى‏‌خواهید حکومت کنید بر اکثریت! »(صحیفه امام، ج ۱۰، ص ۳۰۹)

 #مهندس_بازرگان در یک سخنرانی به مناسبت رحلت آیت‌اللّه طالقانی از مصوبات مجلس خبرگان اظهار نگرانی می‌کند. در پاسخ او، نایب رئیس مجلس خبرگان اظهار شگفتی می‌کند و وجود هر گونه نگرانی را رد می‌کند.

 #شهیدسید_عبدالکریم_هاشمی‌نژاد نیز در سخنرانی خود به وی جواب می‌دهد:
«موقعی نگران می‌شویم که این انقلاب را بدهیم به دست کسانی که در این مدت هشت ماه تجربه نشان داد که آن‌گونه که باید نمی‌توانند عمل کنند. مسئله ولایت فقیه این است که اگر امروز این را در قانون اساسی ننویسیم، فردا امام خمینی هم اگر بخواهد در یک موضوعی اظهار نظر کند، می‌گویند تو مقام غیر مسئولی و حق نداری اظهار نظر بکنی. ما می‌خواهیم پای ولایت فقیه را به دولت و حکومت بکشانیم تا فردا به فقیه نگویند که تو آدم غیر مسئول هستی و نمی‌توانی اعتراض کنی.»

 #امیرانتظام بعدها از بازرگان به خاطر نداشتن شجاعت در اعلام انحلال مجلس خبرگان و در میان گذاشتن طرح با امام گلایه نمود و گفت:

 «متأسفانه مهندس بازرگان با همه خصوصیات عالی و قدرت فوق‌العاده در قبول شرایط سنگین زمان، فاقد جسارت کافی است. فردا بازرگان و عده‌ای از افراد هیئت دولت به دیدن امام رفتند و طرح را مطرح کردند. پرواضح بود که امام آن را رد خواهد کرد، در حالی که اگر قبلاً اعلام شده بود، شانس رد کردن آن ده درصد بود ولی در عوض ۳۶ میلیون مردم که به دلیل وضع خاص زمان فکر می‌کردند به جای پیاده کردن قانون اسلام، آخوندیسم بر مملکت حکومت خواهد کرد، بپا خاستند و تحت رهبری امام بازگشت بازرگان را از ایشان خواستند.»
بازرگان، بعدها عملکرد مجلس خبرگان در تصویب اصل ولایت فقیه را یکی از معضلات دانست و از سرایت آن به تمام ارکان حکومتی انتقاد کرد.

 

منبع: (نخستین پیش‌نویس قانون اساسی، ص ۲۰۰-۱۹۶)

دسته بندی: ایتا برچسب ها:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *