نقد و بررسی کتاب ایران من
از میان خاطرهنویسیهای مربوط به تاریخ یهود ایران، کتاب ایران من منحصر به فرد است و همین دلیل اصلی برای نقد و بررسی آن در این مقال است.
ایران من سرگذشت زندگی اسحاق یوم توبیان به قلم خود در ایران، اسرائیل و امریکاست. او یک یهودی ایرانی از قشر متوسط است که بدون وابستگیهای سیاسی یا جناحی خاص در میان یهودیان یا ایرانیها، روایتگر فضاهایی است که در آن زیسته است و از میان این فضاها، زادگاهش «ایران» جایگاه برتری نسبت به دیگران دارد. به طوری که در عین مهاجرت از ایران به اسرائیل و سپس امریکا، نمیتواند سابقه زندگی در ایران را که همچون چتری بر کل زندگی او سایه افکنده است، کنار بزند.
مخاطب با مطالعه این کتاب ضمن آشنایی با این فضا، ممکن است که این سؤال برایش ایجاد شود که هدف از نگارش این خاطرات چیست؟ آیا نویسنده کتاب صرفاً خاطرهنگاری میکند یا میخواهد حقایقی مغفول از جامعه یهود یا جامعه ایرانی یا حوادث مربوط به آن را بیان نماید؟ یا اصلاً به دنبال طرح مباحثی فراتر از موضوعات تاریخی و زندگیاش است؟
در این متن بر آن هستیم تا با مرور این خاطرات، در یک دستهبندی به شکل ذیل به نظرگاه نگارنده تا حد ممکن نزدیک و از نیات او برای القای مفاهیم و دیدگاهش مطلع شویم.